Diervriendelijkheid

 In navolging van de term ‘duurzaam’ is er nog een fenomeen wat mede onze gedomesticeerde varkentjes bezighoudt. Niet alleen Knorrie en zijn vriendjes, maar ook lotgenoten als Koes en Paards en Kips enzovoorts. Een woord dat een extra dimensie heeft gekregen door het toetreden van de ‘Partij voor de Dieren’ tot de tweede kamer. Ons aller heersende genootschap van mensen die het beter weten dan wij. Oneindig wijs als zij zijn zorgen de dames en heren voor belangrijke kadertjes, waarbinnen wij ons dienen te bewegen, zodat er geen wanorde in de chaos (uuuhh, oepsch, orde natuurlijk) kan ontstaan.

 Blijdschap tekende ons roze vriendje dat eindelijk zonder extreme zorgen het einde kon afwachten. Het rustige kabbelende leventje van het duurzaam stukje vlees op pootjes (met krulstaart) hoefde niet bang te zijn voor onnodig leed. Nee, naast het scharrelvierkantecentimetertje (EU-voorgeschreven uiteraard) plus de nodige ‘vrije uitloop’ maakte Knorrie een grote kans te promoveren tot viergranenscharrelvarken. En wat was er nu meer te wensen binnen zijn gevulde leven van iets minder dan een jaar. En wat niet weet dat niet deert: varkensvriendjes en vriendinnetjes verdwenen in de stapelvrachtwagen en ze kwamen nooit meer terug. Hoe, wat, waarom wist hij niet en deerde ook niet. Tot de Partij voor de Dieren.

 Ondanks algemene aannames krijgen varks ook wel eens iets mee van de hedendaagse politiek. Net als kips, paards en koes. En dus blijven de afschuwelijke beelden van gans’s die volgestouwd worden op een onganse manier als nachtmerrie in het knorrebreintje hangen. Maar, zoals gezegd, er is hoop. En wel in de vorm van het ‘diervriendelijk’ slachten. Knorrie blij, want hij gaat niet dezelfde lijdensweg volgen als Gansje. Kips, paards en koes maken vreugdevolle rondedansjes en doen hun uiterste best niet tegen soortgenoten aan te botsen. De vrije uitloop scharrel stapel beesten rennen naar buiten, weer naar binnen, weer naar buiten, weer naar binnen en iedere twee stappen draaien ze weer om en beginnen opnieuw. En dan ontstaat er kortsluiting.

 Diervriendelijk slachten… Eerst verdoven dan afmaken… Klinkt als een mens die voor een vuurpeloton wordt gezet en vervolgens de vraag krijgt ‘wilt u dit onder verdoving meemaken of gaan we er zo mee door?’. Schouderklopje in Texas voor de gevangene die op Death Row aan de beurt is: ‘Jonguh, maak je niet druk! ’t Is voorbij voor je het door hebt en je voelt er niets van!’ En dus is ook Knorrie gerustgesteld. Driekwart jaar voorbij, rustig de stapelvrachtwagen in en wachten op het bedwelmende middeltje (wat er daarna allemaal gebeurt met haken, lopende banden, messen, zagen en wat dies meer zij laten we hier maar even achterwege).

 En toch. Zouden de varks, kips, paards en koes staan te juichen nu ze weten dat het allemaal zachter kan? Zouden ze denken: ‘Joepie, ik ben een stukje vlees in wording ter meerdere eer en glorie voor de mensheid, maar gelukkig merk ik niets van mijn einde!’ En stel een varkentje is religieus ingesteld en wil juist ritueel onverdoofd geslacht worden, wat dan? Bestaat er een keuzemogelijkheid? U wordt uit de vrachtwagen geleid en kunt kiezen uit deur 1 en 2? Net als bij de tandarts, links zonder verdoving, rechts met (of andersom afhankelijk van de politieke voorkeur).

 Maar alle gekke kips op een stokje. Het komt allemaal uit een goed hart. De beste bedoelingen voor ons vee en het volk des aardbols leren dat er wat respect dient te zijn voor het leven en wat het ons geeft. Maarrrrrrrrrrr (rollende r), moet dat dan met woorden als ‘diervriendelijk’, ‘mensvriendelijk’ en ‘kind-vrouw-man-vriendelijk’? Klinkt als een UNICEF die tegen dictatoriale staten ageert en als argument gebruikt dat de tegenstander niet op een ‘humane’ manier afgemaakt wordt.

 ‘Meneer, ik zou u vriendelijk willen verzoeken plaats te nemen in deze stoel. De prik die u krijgt kan ietwat vervelend aanvoelen, maar als het teveel pijn doet, geeft u alstublieft een gil. Hierna wordt u loom en zal u langzaam in ‘slaap’ vallen. Kunt u dit naar tevredenheid accepteren?’

 ‘Klinkt geweldig! Ik vind het waanzinnig klantvriendelijk, de wijze waarop u met deze situatie omgaat. Deden meer landen dat maar. Ik ken vrienden overzees die worden met een blinddoek opgesteld en afgeschoten. Barbaars gewoon.’

 ‘Wij willen de gemeenschap en de wereld dienen. UNICEF staat bij ons hoog in het vaandel.’

 

 En zo zien wij de uitgang van een stapelvrachtwagen voor ons, waar Knorrie een aai over het bolletje krijgt van een man met bebloed schort. ‘Rustig maar beestje, is allemaal voorbij voor je het door hebt en je voelt er absoluut niets van.’ ‘Knor, maar dat gegil rechts dan, knorrr?’ ‘Oooh dat, geen zorgen, dat zijn de religieuze varks, die kiezen er bewust voor.’ ‘Pfoeh, dan is het goed knorrrr’ en de kleine pootjes dribbelen enthousiast naar binnen om een dosis te nemen van een obscuur goedje. Zomaar een klein jaar op gewacht en hatseflats, zo prettig.

 

 Slachten blijft slachten, afmaken afmaken, niets dier- of mensvriendelijks aan. Dus gebruik de woorden die er bij horen. Straks komen er nog termen als diervriendelijke vrije uitloop varks in stapelstallen (is ook nodig, want daarvoor waren er geen regeltjes en liep varkje rustig naar buiten en iiiieeeeehhhh, kletterde een meter of twintig van de vierde verdieping naar beneden en splat, plat. Meneer boer kon hier niets aan doen want de regeltjes schreven alleen de oppervlakte voor en niet de hoogte, dussssss….). En gezien de vergrijzing mogen we ons al hoeden voor de begrippen die zullen ontstaan met betrekking tot bejaarden: stapeltehuis, bejaardentoren, instantcremaopvangbak (voor de verwarden die vrije uitloop-bejaarde denken te zijn, over het balkon heen stappen en woesh normaal op straat kukelen, maar nu efficient en biologisch verantwoord afgevoerd kunnen worden).

 

 Dus bij deze de oproep: wees duidelijk! Zeg tegen varks, kips, paards en koes: ‘Jongens, ’t is ruk, jullie gaan hartstikkene dood, worden opgevreten en uitgescheten, maar we doen ons best om het korte leventje dat jullie hebben wat aangenamer te maken en het einde iets minder gevoelig. Mooier kunnen we het niet maken, maar misschien leert den mensch dan te beseffen dat vroegaaaaaaaahhh het filetlapje niet per miljoen uit een fabriek denderde, maar dat er gewoon nog achter aan gehold moest worden.’

Duurzaam…

 Zoals het een verantwoordelijke deeltijdvader betaamt slentert hij in de vereiste vakbekwaamheid rond door de supermarkt teneinde het jong te voeden dat met opengesperd bekkie gillend zit te wachten in het nest tot het voer opgediend wordt. Tussen winkelwagens, vrouwelijk schoon, vrouwelijk minder schoon, andere deeltijdvaders en verplicht meezeulende eega’s (al dan niet half mobiel, afhankelijk van de leeftijd) speurt het meedogenloze oog de schappen rond op zoek naar dat wat het krijsende stemmetje tot rust zal laten komen. Buiten het verantwoorde tussendoortje, de voedzame vitaminerijke ovenmaaltijd en vruchthoudende drankjes vragen de kraaloogjes om broodbeleg (raar woord: beleg, afgekort van belegering, ergo, we voeren oorlog met een sneetje tarwe?).

 Aangezien het broodnodige (kijk woordspeling, vet grappig) chocolade ontbijt eens in de zoveel tijd afgewisseld moet worden met ijzer-, kalk-, weet-ik-wat-houdende grondstoffen, gaan we op jacht naar vleeswaren (niet te verwarren met de term, die gebezigd kan worden tijdens een gemiddelde stapavond). Variatie genoeg. Boterhamworst, Cervelaat, Salami, Varkenslever, Schouderham, Gebraden gehakt enzovoorts. De keuze is reuze en de prijsvariatie gelukkig ook nog. Dus overrompeld door de eerste aanblik des overvloeds gaat de blik nog een keer over de koeling heen en blijft vervolgens verstard hangen. De irissen zoeken de neus op en verward probeert het brein te verwerken wat er aan informatie binnengekomen is. Op de schouderham staat met een vakkundig geplaatst commercieel stickertje in marketingtechnisch correct groen: ‘Gemaakt van duurzaam varkensvlees.’ Nog een keer: ‘Gemaakt van duurzaam varkensvlees.’

 Kortsluiting, kleurrijke omschrijvingen verdwijnen. Enkel de vraag: ‘What de f*ck is duurzaam varkensvlees?’ In het hoofd ontstaat een beeld van een pasgeboren biggetje dat al knorrend en op zijn manier glimlachend de wijde wereld tegemoet treedt en al dartelend opgroeit binnen het wettelijk voorgeschreven vierkante centimetertjes grote vak dat hem tot ‘scharrelvarken’ maakt. Onder toeziend oog van de varkenshouder groeit het beessie op tot handelstechnisch correct vet- en vleesgehalte, wordt volwassen en heeft nog steeds dezelfde grijns op zijn gezicht. Vrienden die gemaakt zijn verdwenen, maar nieuwe kwamen in de plaats. Ieder dag eten, modderwroeten (af en toe een ander uit het vierkante centimetertjeshokje wegdouwen) en af en toe een streling van de meneer in overall maken het bestaan tot een hemels geheel. Geen vuiltje aan de lucht. De vriendjes gaan vast op reis of verhuizen naar andere ‘scharrel’-streken. Blijdschap dat hij op mocht groeien is zijn deel (heel raar, maar ‘biggenvlees’ is de vader nog niet tegengekomen, lamsvlees en anderen wel).

 Goed, we dwalen af. Gezien het prachtige leven van het varken, zal zijn beleving dan ‘duurzaam’ zijn? Ik heb een ‘duurzaam’ leven? Tot de dag dat de varkenshouder weer komt, hem streelt en vervolgens in zijn speknek beetpakt en hem meesleept naar een vrachtauto. Misschien rijdt de vrachtauto op biogas en is het varken daarom ‘duurzaam’? Gedumpt bij een groot gebouw rolt het beest de voordeur in en komt er aan de achterkant uit als spekblokjes,  hamlapjes, gehakt en dus ‘duurzaam’ schouderham. Zou varken, we noemen hem ‘Knorrie’ voor het gemak, zelf het gevoel hebben dat hij dankzij een lang, gelukkig en vol leven als ‘scharrelvarken’ het stempel duurzaam verdient? Heeft Knorrie besef dat het gedeelte van een jaar van zijn bestaan geldt als een eeuwigheid? Of zou de term toch te maken hebben met de omgeving? De spaarlampen die op de boerderij gebruikt worden? Het afvalsysteem dat de slachterij hanteert, zodat er geen stukje Knorrie verloren gaat zonder dat het hergebruikt wordt? Zit Knorries maatschappelijke nut in het feit dat naast plakjes in een piepschuimen schaaltje de ongebruikte resten nog jaren later in frikandellen terug te vinden zijn?

 Gaan we er van uit dat Knorrie met dezelfde grijns en hetzelfde geluid de slachterij betreedt, zullen we de antwoorden elders moeten zoeken. Maar waar? Een duurzame gloeilamp gaat lekker lang mee, is energiezuinig en geeft nog licht ook en hatseflats, stickertje ‘duurzaam’. Is toppie voor moeder aarde en gebouwd voor houdbaarheid. Een ‘duurzaam’ huis haalt energie uit moedertje natuur, belast het planeetje minder en zorgt dat we allen langer gezond en gelukkig blijven. Ook een sticker verdient! Maar hoe plaatsen we deze term en Knorrie in een koelcel? Hoe duurzaam kan een varken zijn? In minder dan een half jaar vreet ie zich vol en raakt zijn lijf kwijt. Zelfs in hondenjaren is dat niet duurzaam. Zolang het schouderhammetje in een vriezer ligt gaat het nog niet zo hard, maar zelfs daarin beperkt zich de houdbaarheid. Eenmaal in de koeling en daarna geopend sterft het hammetje heel hard af als het niet bijtijds genuttigd wordt. Ook al niet duurzaam. Tenzij je hoopt op een enge ziekte die langdurig in je ingewanden blijft dan kan het duurzaam zijn (misschien hoopt de varkenshouder daar stiekem op en stopt ie rare bacteriën in die beessies, je weet het niet, als nalatenschap van zijn maatschappelijk nut).

 Goed, om een lang verhaal nog langer te maken. ‘Duurzaam’ varkensvlees is raar. Van big tot schouderham, verorberd en uitgescheten binnen ca. driekwart jaar tijd valt bij mij niet onder de noemer ‘duurzaam’. Knorrie zelf zal al helemaal niet de beleving hebben dat zijn bijdrage aan het welzijn van de mens ‘duurzaam’ te noemen is. Zelf heb ik een donkerbruin vermoeden dat de marketeers der machtige supermarktketens onder invloed van de crisis en de noodzaak tot kostenbesparingen een probleem tegenkwamen bij het woord ‘biologisch’. De voorgeschreven oppervlakte voor het ‘scharrelvarken’ bleek waarschijnlijk niet rendabel, maar toch wil men doen voorkomen alsof het ‘diervriendelijk’ (snif, ik maak vriendelijk een lapje vlees van je…) opgroeien van Knorrie een vergelijkbaar iets is. Dus de term ‘duurzaam’, lijkt door de groene sticker op ‘biologisch’ en hatseflats, het consumentenvolkje kiest bewust voor het product. Misschien dat de volgende stap genetisch gemanipuleerde stapelvarkens zijn. Die kunnen dan voorzien worden van een sticker met ‘Gemaakt van hoogstaand varkensvlees’.

 Gelukkig was het ‘duurzame’ vleesje te betalen en dus voldoe ik ook aan mijn plichten ter bevordering van een glorieuze toekomst voor onze wereldbol. Geen dure spaarlampen, CV-ketels, elektrische auto’s en al dat gedoe meer. Nope, ik eet bewust, poep bewust en loos mijn ‘duurzame’ restanten in het riool. Als we dat allemaal doen zitten we op een onwijs ‘duurzaam’ rioleringsstelsel en kunnen we ons met recht op de borst kloppen: ‘De maatschappij, dat zijn wij!’